Бібліометричний профіль української науки: теоретико-методологічні аспекти впливу тенденцій наукової мобільності та співробітництва

Автор(и)

  • Л. Й. Костенко Національна бібліотека України ім. В.І. Вернадського НАН України https://orcid.org/0000-0001-7629-1228
  • В. О. Копанєва Київський університет ім. Бориса Грінченка, Україна https://orcid.org/0000-0001-9838-4855
  • В. П. Рибачук ДУ «Інститут досліджень науково-технічного потенціалу та історії науки ім. Г.М. Доброва НАН України» https://orcid.org/0000-0002-4614-2763

DOI:

https://doi.org/10.15407/sofs2023.02.084

Ключові слова:

міжнародна наукова мобільність і співробітництво, міжнародні бібліометричні ресурси, бібліометричний профіль, бібліометричний портрет

Анотація

Викладено концептуально-методологічні аспекти дослідження глобального бібліометричного середовища ресурсів з метою інтеграції вітчизняних і зарубіжних ресурсів у сегмент україноорієнтованої спрямованості. Актуальність обумовлена важливістю оцінювання результатів дослідницької діяльності вітчизняних науковців і науково-педагогічних працівників з урахуванням впливу міграційних процесів останніх десятиріч. Обґрунтовано концептуальний підхід до інтеграції таких ресурсів, що передбачає вибір інформаційно-аналітичної системи «Бібліометрика української науки» як бази для створення такого ресурсу; визначення критеріїв для відображення у ньому бібліометричних профілів авторів публікацій, а також наукових, навчальних, культурних та інших установ і організацій; створення технології для формування ресурсів цього сегмента спільними зусиллями зацікавлених установ; моніторинг сформованого сегмента глобального бібліометричного середовища для виявлення сучасних проблем і тенденцій наукової мобільності і співробітництва. Відповідно до зазначеного підходу в оновленій системі «Бібліометрика української науки» мають бути представлені профілі: створені вітчизняними вченими на теренах сучасної України; українською мовою незалежно від місця створення; про Україну й український народ, створені в усьому світі різними мовами; створені українцями, українськими установами, закладами, організаціями та об’єднаннями в усьому світі, різними мовами, незалежно від змісту. Потрібно також доповнити традиційні кількісні критерії оцінювання ефективності наукової діяльності альтернативними, наприклад експертними висновками.

Посилання

Kostenko, L., Zhabin, O., Kuznetsov, O., Kukharchuk, E., & Symonenko, T. (2014). Bibliometrics of Ukrainian science: information and analytical system. Bibliotechnyi Visnyk, 4, 8—12. URL: http://nbuv.gov.ua/UJRN/bv_2014_4_4 (last accessed: 25.06.2022) [in Ukrainian].

Kostenko, L., Symonenko, T., & Zhabin, O. (2019). The project «Bibliometrics of Ukrainian science»: idea, implementation, ideas. Bulletin of the Book Chamber, 5, 30—33. URL: http://irbis-nbuv.gov.ua/everlib/item/er-0003308 (last accessed: 25.06.2022) [in Ukrainian].

Kostenko, L., Zhabin, O., Kuznetsov, O., Kukharchuk, E., & Symonenko. T. (2015). Scientometrics: methodology and tools. Bulletin of the Book Chamber, 9, 25—29. URL: http://nbuv.gov.ua/UJRN/vkp_2015_9_8 (last accessed: 25.06.2022) [in Ukrainian].

(2018). The Ukrainian society: the migration dimension: national report. Kyiv: Ptoukha Institute for Demography and Social Studies of the NAS of Ukraine. URL: https://idss.org.ua/arhiv/Ukraine_migration.pdf (last accessed: 01.11.2022) [in Ukrainian].

Yegorov, I. (1996). Trends in transforming R&D potential in Russia and Ukraine in the early 1990s. Science and Public Policy, 23 (4), 202—214. https://doi.org/10.1093/spp/23.4.202

Kavunenko, L.P. (2011). International Symposium «Relocation of centers of scientific and technological activity in the European space and cross-country mobility of scientists and specialists: current trends» (October 20—22, 2011, Kyiv). Science and Science of Science, 4 (74), 155—158. URL: http://dspace.nbuv.gov.ua/handle/123456789/49316 (last accessed: 01.11.2022) [in Russian].

Kozak, M., Bornmann, L., & Leydesdorff, L. (2015). How have the Eastern European countries of the former Warsaw Pact developed since 1990? A bibliometric study. Scientometrics, 102, 1101—1117. https://doi.org/10.1007/s11192-014-1439-8

Symonenko, T. (2016). Global bibliometrics: a conceptual model. Bulletin of the Book Chamber, 6, 12—14. URL: http://nbuv.gov.ua/UJRN/vkp_2016_6_5 (last accessed: 01.11.2022) [in Ukrainian].

Omelchuk, V.Yu. (1995). National bibliography of Ukraine: development trends. Bibliotechnyi Visnyk, 5, 1—13. URL: http://irbis-nbuv.gov.ua/everlib/item/er0002853 (last accessed: 01.11.2022) [in Ukrainian].

Kopanieva, V.O. (2009). Library as the center of preservation of information resources of the Internet. Kyiv: National Library of Ukraine named after V.І. Vernadskyi [in Ukrainian].

Kopanieva, V.O. (2020). Library in the environment of digital science: system integration interaction. Kyiv: Lira-K [in Ukrainian].

Migration in Ukraine: Facts and Figures, 2021. ІОМ UN Ukraine. Кyiv, 2021. URL: https://ukraine.iom.int/resources/migration-ukraine-facts-and-figures-2021 (last accessed: 01.11.2022) [in Ukrainian].

Grachev, O., Rybachuk, V., Kostenko, L., & Symonenko, T. (2017). Bibliometric systems and their role in the development of scientific communications. International symposium «International and national scientific organizations as a factor in the formation of the global scientific community». Kyiv: Nash format, 2017, 352—364 [in Russian].

Rybachuk, V.P., & Quist, G. (2018). National academies of sciences in the world information space: webometric evaluations. Science and Science of Science, 3 (101), 36—49. https://doi.org/10.15407/sofs2018.03.036 [in Ukrainian].

Prokopenko, S.Ye., & Irioglu, Yu.O. (2022). Ukrainian issues in English-language periodicals of Canada and USA (2014—2019). Science and Science of Science, 2022, 4 (118), 84—105. https://doi.org/10.15407/sofs2022.04.084 [in Ukrainian].

Luukkonen, T., Tussen, R.J.W., Persson, O., & Sivertsen, G. (1993). The measurement of international scientific collaboration. Scientometrics, 28 (1), 15—36. https://doi.org/10.1007/BF02016282

Laudel, G. (2003). Studying the brain drain: Can bibliometric methods help? Scientometrics, 57 (2), 215—237. https://doi.org/10.1023/A:1024137718393

Moed, H.F., & Halevi, G. (2014). A bibliometric approach to tracking international scientific migration. Scientometrics, 101 (3), 1987—2001. https://doi.org/10.1007/s11192-014-1307-6

Sugimoto, C.R., Robinson-Garcia, N., & Costas, R. (2016). Towards a global scientific brain: Indicators of researcher mobility using co-affiliation data. OECD blue sky III forum on science and innovation indicators, Ghent, September 19—21, 2016. URL: https://arxiv.org/abs/1609.06499 (last accessed: 27.11.2022).

Chinchilla-Rodríguez, Z., Bu, Y., Robinson-García, N., Costas, R., & Sugimoto, C.R. (2018). Affinities and asymmetries in international collaboration and mobility: An application of the Affinity Index (AFI) and Probabilistic Affinity Index (PAI). 4S Sidney — TRANSnational STS. Sydney, Australia, August 29 — September 1 2018. URL: http://hdl.handle.net/10261/192798 (last accessed: 11.01.2023).

Chinchilla-Rodríguez, Z., Miao, L., Murray, D., Robinson-García, N., Costas, R., & Sugimoto, C.R. (2017). Networks of international collaboration and mobility: a comparative study. 16th International Conference on Scientometrics & Informetrics, ISSI. Wuhan, China, 16—20 October 2017. URL:https://www.researchgate.net/publication/320840301_Networks_of_international_collaboration_and_mobility_a_comparative_study (last accessed: 11.01.2023).

##submission.downloads##

Опубліковано

2023-10-07

Як цитувати

Костенко , Л. Й., Копанєва , В. О., & Рибачук , В. П. (2023). Бібліометричний профіль української науки: теоретико-методологічні аспекти впливу тенденцій наукової мобільності та співробітництва. Nauka Ta Naukoznavstvo, (2(120), 84—94. https://doi.org/10.15407/sofs2023.02.084

Номер

Розділ

Наукометрія