Мінерали рідкісноземельних елементів у надрах України як складова інвестиційної привабливості для Європейського Союзу

Автор(и)

  • Г.О. Кульчицька Інститут геохімії, мінералогії та рудоутворення ім. М.П. Семененка НАН України, Київ, Україна https://orcid.org/0000-0002-7206-4797
  • О.М. Пономаренко Інститут геохімії, мінералогії та рудоутворення ім. М.П. Семененка НАН України, Київ, Україна https://orcid.org/0000-0002-5179-6091
  • В.І. Павлишин Інститут геохімії, мінералогії та рудоутворення ім. М.П. Семененка НАН України, Київ, Україна
  • Д.С. Черниш Інститут геохімії, мінералогії та рудоутворення ім. М.П. Семененка НАН України, Київ, Україна https://orcid.org/0000-0001-5390-2591

DOI:

https://doi.org/10.15407/dopovidi2025.03.071%20

Ключові слова:

рідкіснометалева сировина, родовище, Приазов’я, Європейський Союз, постачальники сировини

Анотація

Мінерали рідкісноземельних елементів у надрах України парагенетично пов’язані з мінералами інших рідкісних елементів, утворюючи спільні родовища рідкіснометалевої сировини. Поняття “критична сировина” набагато ширше, ніж поняття “рідкіснометалева сировина”, і крім руд рідкісних елементів включає окремі мінерали, продукти промисловості тощо. Майже усі родовища і рудопрояви, відомі на території України, належать до комплексних, рідкісноземельно-рідкіснометалевих. Найперспективніше — Азовське Zr-REE родовище, розміщене у Східному Приазов’ї. Обґрунтовано перспективу створення довкола цього родовища розширеного гірничорудного вузла, що поєднає між собою низку інших родовищ і рудопроявів з комплексними рудами у Східному і Західному Приазов’ї. Для збільшення інвестиційної привабливості вузла запропоновано враховувати в разі оцінювання запасів, крім рудної, усі види нерудної мінеральної сировини, що становлять інтерес як критична сировина для Європейського Союзу. Комплексність руд робить їх затребуваними в різних галузях промисловості, що убезпечує інвестиційні компанії від ризику банкротства внаслідок зниження попиту на рідкісноземельні чи інші рідкісні метали. Приєднання України до ЄС сприятиме виконанню недавно прийнятого там “Закону про мінеральну сировину” (Critical Raw Materials Act).

Завантаження

Дані завантаження ще не доступні.

Посилання

Volokita V. Areas of the largest lithium deposit were arrested in Ukraine. Economichna Pravda, April 17, 2025. (in Ukrainian). Retrieved from https://epravda.com.ua/biznes/areshtuvali-dilyanki-naybilshogo-litiyevogo- rodovishcha-805630/

Vlasov, K.A. (chief ed.) (1964). Geochemistry, Mineralogy and Genetic Types of Rare Element Deposits (in 3 vols.). Moscow: Nauka (in Russian).

Kulchytska, H.O. & Chernysh, D.S. (2023). Database of rare element minerals of Ukraine. Mineral. Journ., 45, No. 2, рр. 49-61 (in Ukrainian). https://doi.org/10.15407/mineraljournal.45.02.049

Shcherban, I.P. (ed.) (1986). Rare elements of the Ukrainian Shield. Kyiv: Naukova Dumka (in Russian).

Sheremet, E. M., Kryvdik, S. G. & Sedova, E. V. (2014). Rare metal granites of the Ukrainian shield (petrology, geochemistry, geophysics and ore-bearing). Donetsk: Noulidzh (in Russian).

Metal. WikipediA. Retrieved from https://en.wikipedia.org/wiki/Metal

Study on the critical raw materials for the EU 2023. Final Report. Publications Office of the European Union. Re- trieved from https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/57318397-fdd4-11ed-a05c-01aa75ed71a1 /

FACTSHEETS — CRMS 2023. SCRREEN. Retrieved from https://scrreen.eu/crms-2023/

Explanatory note on critical raw materials and rare earth minerals — Geological survey ireland. Critical Raw Materials. Retrieved from https://www.gsi.ie/documents/CRM_public_note.pdf

Strategic autonomy: Council gives its final approval on the critical raw materials act. European Council. Coun- cil of the European Union. Retrieved from https://www.consilium.europa.eu/en/press/press-releas- es/2024/03/18/strategic-autonomy-council-gives-its-final-approval-on-the-critical-raw-materials-act/

EU adopted the law “On critical raw materials”. EcoPolitic. Retrieved from https://ecopolitic.com.ua/ua/ news/v-ies-prijnyali-zakon-pro-kritichnu-sirovinu-shho-zminitsya/

The New IMA List of Minerals — A Work in Progress — Updated: March 2025. Retrieved from https://cnmnc. units.it/files/editor/IMA_Master_List_(2025-03).pdf

Kulchytska, H.O., Chernysh, D.S. & Herasimets, I.M. (2020, September). Rare earth minerals in rock com- plexes of Ukraine. Proceeding of the All-Ukrainian Conference From mineralogy and geognosy to geochemis- try, petrology, geology and geophysics: fundamental and applied trends of the 21st century (MinGeoIntegration

XXI) (pp. 47-51). Kyiv (in Ukrainian). Retrieved from http://www.geol.univ.kiev.ua/docs/conf/Mingeo2020_ materials.pdf

Krivdik, S.G. & Tkachuk, V.I. (1990). Petrology of alkaline rocks of the Ukrainian Shield. Kyiv: Naukova Dum- ka (in Russian).

Hursky, D.S., Yesypchuk, K.E., Kalinin, V.I., Kulish, E.O., Nechayev, S.V., Tretyakov, Yu.I. & Shumlyanskyy, V.O. (2006). Metallic and non-metallic deposits of Ukraine. Vol. I: Metallic deposits. Kyiv—Lviv: Tsentr Evropy (in Ukrainian).

Starostenko, V.I., Gintov, O.B., & Mychak, S.V. (eds.). (2024). The Вug mining area Ukrainian Shield. Kyiv: Naukova Dumka (in Ukrainian).

Sheremet, E. M., Melnikov, V. S., Strekozov, S. N., Kozar, N. A., Vozniak, D. K., Kulchitskaia, A. A., Krivdik, S. H., Borodynia, B. V., Volkova, T. P., Sedova, E. V., Omelchenko, A. A., Nikolaev, I. Yu., Nikolaev, Yu. I., Setaia, L. D., Agarkova, I. H., Grechanovskaia, E. E., Foshchij, I. V. & Ekaterynenko, V. I. (2012). The Azov rare-earth de- posit of the Azov sea region megablock of Ukrainian Shield. Donetsk: Noulidzh (in Russian).

Sheremet, Ye.M., Kryvdik, S.G. & Strekozov, S.N. (2017). Prospects for identifying rare-earth deposits of “anadol type” in the Azov sea area (Ukraine). Mineral. Journ., 39, No. 3, рр. 85-101 (in Russian). https://doi. org/10.15407/mineraljournal.39.03.085

Sheremet, E.M., Kryvdik, S.G. & Strekozov, S.N. (2017). Prospects of finding out the deposits of rare-earth of new type ores in Azov Area of the Ukrainian Shield. Kharkov: Mezina V.V. (in Russian).

Shpyliovyi, L.V., Biletskyi, V.S., Cherniyenko, N.M. & Strekozov, S.M. (2023). Mazurivka rare metal deposit. Lviv: Novyi Svit (in Ukrainian).

Donskoy, A.N., Kulish, E.A. & Donskoy, N.A. (2004). Nepheline rocks of Ukraine — complex aluminum-alu- mina and rare metal ores. Kiev: Logos (in Russian).

Ponomarenko, О.М., Sheremet, E.М., Kоzar, М.А., Shpyliovyi, L.V., Strekozov, S.М., Nikolaev, I.Yu., Kry- vdik, S.G. & Sietaia, L.D. (2020). Creation of a mining unit in the Azov region — basis for the formation of rare- metal and rare-earth industry of Ukraine. Mineral. Journ., 42, No. 2, рр. 74-89 (in Ukrainian). https://doi. org/10.15407/mineraljournal.42.02.074

Glevasskyi, E.B. & Krivdik, S.G. (1981). Precambrian carbonatite complex of the Azov region. Kyiv: Naukova Dumka (in Russian).

##submission.downloads##

Опубліковано

29.06.2025

Як цитувати

Кульчицька, Г., Пономаренко, О., Павлишин, В., & Черниш, Д. (2025). Мінерали рідкісноземельних елементів у надрах України як складова інвестиційної привабливості для Європейського Союзу. Reports of the National Academy of Sciences of Ukraine, (3), 71–82. https://doi.org/10.15407/dopovidi2025.03.071